ALERGIA

Alergia polega na nieprawidłowej, nadmiernej reakcji organizmu lub niektórych narządów na czynniki zewnętrzne, znajdujące się w powietrzu, w pokarmach lub z którymi mamy kontakt. Czynniki te nazywamy je alergenami.

Niektóre silne alergeny (czynniki wywołujące reakcję alergiczną) to:

• kurz domowy;
• pyłki traw, drzew i kwiatów;
• sierści zwierząt np. psa, kota, konia;
• pierze ptaków, zarówno domowych jak i zawarte w poduszkach;
• niektóre pokarmy lub ich składniki, np. produkty mleczne, jajka, orzechy, ryby, niektóre owoce (np. owoce drobnopestkowe jak truskawki lub poziomki oraz cytrusowe jak np. pomarańcze lub mandarynki); zdarzają się reakcje alergiczne, szczególnie u dzieci, na barwniki zawarte w kolorowych napojach lub cukierkach (żelkach) oraz na przyprawy w wytwarzanych przemysłowo przekąskach (chipsy).

ALERGIA NA LEKI

Może również wystąpić alergia na przyjmowane leki przepisane w dawce zaleconej przez lekarza (np. niektóre antybiotyki), a także na niektóre leki dostępne bez recepty, np. kwas acetylosalicylowy lub inne leki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (popularne leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe). W takiej sytuacji należy natychmiast przerwać przyjmowanie leku i skontaktować się jak najszybciej z lekarzem, a w niektórych sytuacjach udać się jak najszybciej do szpitala. W przyszłości nie należy już nigdy przyjmować żadnego leku zawierającego substancję na którą wystąpiła alergia (niekiedy również na leki z tej samej grupy). Należy zawsze powiadomić lekarza o występującej alergii na dany lek.

WSTRZĄS ANAFILAKTYCZNY

Najpoważniejszym odczynem alergicznym jest wstrząs anafilaktyczny, który wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej w trybie ratunkowym. Jest to reakcja całego organizmu – pacjent blednie, słabnie, mogą pojawiać się pokrzywkowe zmiany na skórze, duszność. Stany takie występują bardzo rzadko, zazwyczaj u osób nadwrażliwych na jad owadów. W praktyce lekarskiej tego typu odczyny zdarzają się po podaniu niektórych leków drogą wstrzyknięcia, np. wstrząs po podaniu penicyliny.

REAKCJE ALERGICZNE

W życiu codziennym najczęściej mamy do czynienia z alergicznymi reakcjami niektórych narządów w postaci:

• sezonowego alergicznego nieżytu nosa (katar sienny) lub całorocznego alergicznego nieżytu nosa;
• sezonowego alergicznego zapalenia spojówek lub całorocznego alergicznego zapalenia spojówek;
• astmy oskrzelowej o podłożu alergicznym;
• alergii skórnej w postaci alergicznych reakcji skórnych: pokrzywki, alergicznego wyprysku kontaktowego i atopowego zapalenia skóry;
• alergii pokarmowej.

Kiedy objawy związane z alergią mogą być niepokojące i kiedy należy zasięgnąć porady lekarskiej, niekiedy natychmiast?

• Gdy wystąpią objawy wstrząsu anafilaktycznego wymagana jest natychmiastowa pomoc lekarska w trybie ratunkowym.
• Gdy w bardzo krótkim czasie (jednego dnia) pojawią się na skórze plamiste zmiany, które szybko narastają, niekiedy towarzyszą im obrzęki – stan taki nazywamy ostrą pokrzywką.
• Gdy wystąpi szybko narastający obrzęk np. wargi, policzka lub innej części ciała – często jest to związane z ukąszeniem owada lub z ostrą reakcją na spożyty pokarm.
• Gdy zmiany alergiczne nawracają i nie jest ustalony alergen, który je wywołuje.
• Gdy kolejne reakcje alergiczne są bardziej intensywne lub pojawiają się reakcje alergiczne na nowe alergeny.
• Gdy zmiany alergiczne nie ustępują pod wpływem rutynowego, ustalonego uprzednio z lekarzem postępowania.
• Gdy zmiany chorobowe mogą sugerować inne niż alergiczne pochodzenie np. ropne zapalenie spojówek z gęstą wydzieliną, szczególnie gdy dotyczy jednego oka.